Reprezentacije koje su šokirale fudbal

U klupskom fudbalu, za razliku od reprezentativnog, postoji vreme za uspostavljanje kvalitetnog sistema igre i selekcije odgovarajućih igrača iz maltene čitavog sveta. Jedini realni ograničavajući faktor jesu finansije, ali moguće je napraviti dobru ekipu sačinjenu od igrača iz čitavog sveta sa relativno niskim budžetom.

Međutim, šta ako taj ograničavajuči faktor pasoš igrača? Stvari postaju malo teže, pogotovu ako ste iz zemlje koja nema naročito uređeni koncept razvoja fudbala ili ako je vaša baza igrača jako mala. Ovo je samo malo podsećanje na reprezentacije koje su iznenadile fudbalsku javnost i titulu kontinentalnog ili svetskog prvaka osvojile kao autsajderi – što mali, što veliki.

Urugvaj 1950.

Urugvaj je važio za fudbalsku silu tada pošto su već osvojili prvi Mondijal 1930. godine, ali i Olimpijske igre koje su se smatrale „pretečom“ Svetskog prvenstva dve godine ranije. Ipak, Brazil kao domaćin Mondijala 1950. godine je bio ubedljivo najveći favorit za titulu, toliko da je narod pre poslednje utakmice sa Urugvajcima već pripremio sve za proslavu prvog trofeja namenjenog prvaku sveta. Format takmičenja je bio čudan: igrale su se četiri grupe iz kojih su najbolje ekipe pravile novu grupu. U novoformiranoj grupi igralo se po sistemu „svako sa svakim“, ali je sudbina udesila tako da se osvajač trofeja „Žil Rime“ odlučuje u poslednjoj utakmici između Urugvaja i Brazila. Vođstvo Brazilaca nije sprečilo da 200 hiljada navijača na novoizgrađenoj Marakani ode kući brišući suze. Urugvajci su pobedili sa 2:1, a poznata je anegdota koja kaže da je golman Brazilaca Barbosa morao da se zaposli kao domar na Marakani kao kaznu za neoprostiv greh.

Danska 1992.

Nama verovatno najmanje drag autsajder na ovoj listi. Naravno, nije u pitanju fudbalski kvalitet, odnosno nedostatak istog, već činjenica da su se Danci na prvenstvu Evrope u Švedskoj plasirali nauštrb selekcije Jugoslavije pošto su joj uvedene i sportske sankcije. U Danskoj niko nije verovao da ekipa  Ričarda Meler-Nilsena može proći grupu u kojoj su se nalazili i domaća Švedska, Francuska i Engleska. Međutim, igrajući tvrdo i disciplinovano, Danci su ostavili iza sebe favorizovane Francuze i Engleze. U polufinalu ih je čekao još teži zadatak – Holandija. U uzbudljivoj utakmici koja se u regularnom delu završila sa 2:2, Skandinavci su prošli na penale. Naravno da je za kraj morala da padne i ujedinjena Nemačka, koju je ekipa predvođena kapitenom Larsom Olsenom porazila sa 2:0. Bez najboljeg danskog fudbalera svih vremena Mihaela Laudrupa koji je odbio učešće na prvenstvo zbog nepravde učinjene prema Jugoslaviji, mada ni loš odnos sa selektorom nije bio zanemarljiv faktor.

Grčka 2004.

Grci i Trojanski konj – kombinacija koja očigledno uspeva više puta. Plasman na Prvenstvo Evrope 2004. godine u Portugalu obezbedili su u grupi sa Španijom ispred koje su i bili i koju su porazili na domaćem terenu. Žreb ih je „počastio“ Portugalcima, Špancima i Rusima, koji u tom trenutku nisu bili nimalo naivna ekipa. I tada je četa predvođena Teodorosom Zagorakisom uspešno preskočila Špance igrajući nerešeno sa njima, pobedili domaće Portugalce dva puta (u grupi i finalu), dok su jedini poraz doživeli od Rusije. Selektor Oto Rehagel odstupio je od svoje napadačke filozofije i taktiku podredio kvalitetu igrača koje ima. Nije baš da je imao neke „umetnike“. Francusku i Češku su dobili sa po 1:0 i vrlo čvrstom defanzivom koja je kapitulirala samo u grupnoj fazi. U finalu ih je čekao dobro poznati domaćin koji nije uspeo da probije nemački „bunker“ u grčkoj izvedbi.

Zambija 2012.

Francuski stručnjak Erve Renar napravio je pravo čudo sa selekcijom Zambije na Afričkom kupu nacija održanom 2012. godine u Ekvatorijalnoj Gvineji. „Zeleni“ su se kvalifikovali u relativno lakoj grupi sa Libijom, Mozambikom i Komorima. Ipak, u grupnoj fazi Kupa nisu im davane velike šanse jer su favoriti bili pre svih Senegal i domaća selekcija Ekvatorijalne Gvineje. Zambija je uspela da kao neporažena ekipa uđe u eliminacionu fazu takmičenja. U četvrtfinalu je očekivano i ubedljivo slavila protiv Sudana, da bi u polufinalu i finalu dočekala dve možda i najbolje afričke selekcije – redom Ganu i Obalu Slonovače. Prve je tukla minimalnim rezultatom, dok je druge pobedila nakon izuzetno napetog izvođenja jedanaesteraca sa 8:7. Zemlja koju je 1993. godine pogodila prava fudbalska tragedija (svih 30 članova posade koju su činili i fudbaleri i stručni štab reprezentacije se srušio) napokon je doživela i malo fudbalske sreće.

Portugal 2016.

Francuska, Nemačka i Španija. To su bile tri reprezentacije koje su svi videli kao potencijalnog osvajača Evropskog prvenstva pre dve godine. Portugal jeste vrebao kao „favorit iz senke“, ali nakon osvojenog trećeg mesta u grupi i prolaska u nokatu fazu isključivo zbog novog formata prvenstva (četiri trećeplasirane ekipe sa najviše bodova u šest grupa idu dalje), niko im nije davao puno šansi. Čak ni činjenica da su imali Kristijana Ronalda, zvanično najboljeg fudbalera sveta te godine. Mučili su se izabranici Fernanda Santoša u grupi sa Mađarskom, Islandom i Austrijom pošto su remizirali sa svakim, ali su kasnije pokazali šta znači pojam „takmičarska ekipa“. Dobro su naučili lekcije od Grka 12 godina ranije, nisu umirali od lepote, ali vođeni onom Makijavelijevom da cilj opravdava sredstva došli do titule prvaka Evrope protiv domaćina i favorita Francuske.

Ko je po vama još zaslužio da se nađe na ovoj listi?

*naslovna fotografija: Pascal Swier