Počela Nacionalna muzejska manifestacija “Muzeji za 10”

Širom Srbije počela je manifestacija Muzeji za 10, koja predstavlja nacionalnu muzejsku inicijativu, najveću do sada na teritoriji Srbije i jedinstvenu u evropskom kulturnom prostoru, koju koordinira Nacionalni komitet ICOM Srbija.

Ova do sada najveća muzejska inicijativa na teritoriji Srbije jedinstvena je u evropskom kulturnom prostoru i osmišljena je sa idejom bliže saradnje i zajedničkog nastupa muzeja u Srbiji sa ciljem efikasnijeg rada, veće vidljivosti, kao i čvršće povezanosti s lokalnom zajednicom. Rezultat je intenzivnija interakcija sa publikom i veća poseta, kao i bogati i raznovrsni programi koji obogaćuju kulturno-turističku ponudu Srbije.

Tokom trajanja manifestacije biće obeležen Međunarodni dan muzeja, Evropska noć muzeja i Nacionalna nedelja muzeja.

Osim izložbi, od kojih se neke mogu videti samo tih dana, posetioci će biti u prilici da se uključe i u dodatne programe koji se sastoje od intenziviranih autorskih i stručnih vođenja, interaktivnih radionica za decu i odrasle, predavanja, projekcija filmova, predstava i performansa, promocija knjiga, koncerata i drugih aktivnosti.

Izdvojili smo nekoliko izložbi i postavki koje vam preporučujemo da posetite.

Beograd

Medija centar Odbrana

U utorak 16. maja, od 13:00 časova, imate priliku da u Domu Vojske Srbije učestvujete u programu Kroz prostor i vreme Ratničkog doma. Zgrada Doma Vojske Srbije, nekadašnja palata Ratničkog doma, predstavlja svojevrsni spomenik kulture izgrađen u periodu od 1929. do 1931. godine, prema projektu arhitekata Jovana Jovanovića i Živka Piperskog.

Dogradnjom iz 1939. godine zadržana je identična stilska formulacija prvobitnog objekta. Rađena u modernističkom duhu međuratnih zdanja, sa istaknutom ugaonom kulom i arkadnim nizom sa masivnim stubovima i širokim stepeništem, palata svojom vizurom potvrđuje vojnu funkciju objekta.

Prilikom obilaska zgrade posetioci će biti u prilici da posete velelepnu terasu – nekadašnji simbol Beograda, kao i svečane salone u kojima se čuvaju najreprezentativnija dela iz Umetničke zbirke Galerije Doma Vojske Srbije.

Narodni muzej Srbije

U sredu, 17. maja, od 13:00 časova vaš kustos u Narodnom muzeju biće David Janković Dača, jedan od prodavaca magazina Liceulice. Prodavci i prodavačice ovog magazina već nekoliko godina, jednom mesečno, posećuju muzej, gde nakon obilaska dela postavke pohađaju različite radionice. Na ovaj način muzej omogućava prodavcima časopisa da se upoznaju sa umetnošću i razvijaju svoje kreativne ideje. Nakon višemesečne obuke, u saradnji sa zaposlenima u muzeju i timom za rad sa korisnicima Liceulice, David će provesti posetioce muzeja kroz deo postavke vezan za arheologiju.

Dača u ulozi kustosa

Osim toga u Muzeju će u utorak 16. maja, od 18:00 časova, biti otvorena izložba Jedna (ne)obična muzejska priča. Pedeset dela iz Zbirke srpskog slikarstva 18. i 19. veka Narodnog muzeja Srbije“, kojom muzej tradicionalno obeležava Dan svog osnivanja 1844. godine, dok će u četvrtak, 18. maja u 18:00, biti otvorena izložba Nadežda bez boje, autorke Evgenije Blanuše, koja se priređuje povodom obeležavanja 150 godina od rođenja Nadežde Petrović i nadovezuje se na aktuelnu izložbu njenih slikarskih radova Modernost i nacija.

Zbirka ikona Sekulić

Legat Pave i Milana Sekulić predstavlja dragocenu kolekciju ikona i drugih umetničkih predmeta, smeštenu u enterijer prostranog stana na prvom spratu palate Bajić u kome je nekada stanovao bračni par Sekulić. Ovaj Legat je jedna od najvrednijih kolekcija ikona na prostoru Srbije i Balkana, a pored 165 ikona ruskog, srpskog i italo-kritskog porekla, sastavni deo Legata čine umetničke slike iz perioda od XVIII do XX veka renomiranih autora poput Arse Teodorovića, Pavela Đurkovića, Jovana Klajića, Stevana Aleksića, Franca Antona Maulberča, Jovana Bijelića, Ignjata Joba, Marka Čelebonovića i dr. Osim slikarstva, Legat čine i originalan stilski nameštaj, arheološki predmeti i primerci stare i retke knjige iz XVIII i XIX veka. Tokom manifestacije Muzeji za 10 biće organizovana stručna vođenja 16, 17. i 18. maja u 13 časova.

Muzej Ive Andrića

Ovaj muzej je smešten u adaptiranom prostoru stana u kom je je naš jedini dobitnik Nobelove nagrade, živeo sa suprugom Milicom Babić, od 1958. godine, pa sve do svoje smrti 1975. godine.

Pored stalne postavke koja tematski i hronološki prati piščev život, posetioci će moći da kroz brojne digitalne i interaktivne sadržaje bolje upoznaju lik i delo slavnog piscas. Uz Andrićev glas, koji se može čuti sa radija, posetioci putem interaktivne mape mogu pratiti njegovu diplomatsku karijeru, a kroz trodimenzionalne šetnje dostupne na tabletima, mogu videti prostore Andrićeve rodne kuće u Travniku, kao i Apartmana 144 u hotelu „Moravica“ u Sokobanji.

Istorijski muzej Srbije

Izložbom Čekajući stalnu postavku Muzej pred posetioce iznosi najvrednije predmete iz svojih zbirki, koji su iz zaostavštine dve novovekovne srpske dinastije – Karađorđević i Obrenović.

Na izložbi su premijerno predstavljene i idealne rekonstrukcije kruna srpskih srednjovekovnih vladara i vladarki, izrađene u cilju osvežavanja kolektivnog sećanja na ovaj period srpske istorije, a za stalnu postavku koja se priprema za novi prostor Muzeja u nekadašnjoj Glavnoj železničkoj stanici.

Posetioci mogu da vide idealne rekonstrukcije kruna cara Dušana, kralja Milutina, despota Stefana Lazarevića, carice Jelene i kraljice Jelene Anđel, u narodu poznate kao Anžujske. Krune su ručno izrađene raznim starim tehnikama na osnovu sačuvanih izvora i fresaka iz manastira Lesnovo, Manasija, Studenica i Sopoćani, a u konsultacijama sa brojnim relevantnim stručnjacima.

Insignije kralja Petra Prvog Karađorđevića

Novi Sad

Stalna postavkaSpomen-zbirke Pavla Beljanskog

Postavka predstavlja dela jugoslovenske moderne umetnosti prve polovine XX veka, prema jedinstvenom konceptu koji je osmislio sam  Beljanski. Remek-dela poput Crvene terase Milana Milovanovića, Kupačice Jovana Bijelića, Doručka na travi Save Šumanovića ili Žetve Milana Konjovića samo su deo bogatstva izloženog u prvoj namenski sagrađenoj muzejskoj zgradi za zbirku jednog kolekcionara, prema projektu Ive Kurtovića. Osim dela iz legata Pavla Beljanskog, izložbenu celinu upotpunjuju još dva segmenta: Memorijal Pavla Beljanskog i Memorijal umetnika.

U utorak i sredu, 16. i 17. maja, od 18:00 časova, biće održana kustoska vođenja kroz različite izložbene postavke Spomen-zbirke: kolekcije Pavla Beljanskog sa antologijskim delima jugoslovenskog modernizma 20. veka, Memorijala Pavla Beljanskog, koji otkriva raznovrsnost kolekcionarskih sklonosti darodavca, i aktuelnu izložbu posvećenu Sretenu Stojanoviću.

Galerija Matice srpske

Od 2017. do danas na Trgu Galerija počeo je da se razvija tzv. Park skulptura. U okviru ovog projekta izliveno je pet skulptura Galerije Matice srpske, kao i po jedna iz Spomen-zbirke Pavla Beljanskog i Galerije likovne umetnosti poklon zbirke Rajka Mamuzića. Postavljene ispred zgrade Galerije kao i u parku na Trgu galerija skulpture simbolišu početak novog umetničkog prostora koji će se tokom narednih godina širiti i razvijati, sve u cilju isticanja Trga galerija kao značajne kulturne i umetničke tačke Grada. O postavljenim skulpturama kao i ideji Parka posetioci će imati prilike da čuju više na kustoskom vođenju Kamena bašta, 15. maja, od 19:00 časova.

Galerija likovne umetnosti poklon zbirka Rajka Mamuzića

U okviru pratećeg programa izložbe Otkriveni svet ilustracije Ljubice Cuce Sokić, u četvrtak, 18. maj u 18:00 časovam biće prikazan dokumentarni film o ovoj autorki, iz serijala Slikari i vajari, redakcije obrazovnog programa Televizije Beograd. Film iz 1986. godine prati slikarkin razvoj stvaralaštva od početaka u Umetničkoj školi u Beogradu kada razvija sopstveni izraz u okvirima intimizma. Boravak u Parizu od 1936. godine je inspiriše na nastavak slikanja u domenu umerene apstrakcije, dok u posleratnom periodu dolazi do redukcije crteža i dominacije bojenih površina. Film je sniman i ateljeu Ljubice Cuce Sokić, u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu i Narodnom muzeju. Pored Ljubice Sokić, u filmu govori i njen kolega i istoričar umetnosti Aleksa Čelebonović.

Pančevo

Narodni muzej Pančevo

U stalnoj postavci mogu se videti Seoba Srba Paje Jovanovića, zastava Srpskog vojvodstva iz Velike revolucije 1848. godine, artefakti Starčevačke kulture, starih oko 8.000 hiljada godina. Arheološka zbirka čini celinu i sadrži predmete iz perioda od mlađeg kamenog doba do poznog srednjeg veka i vremena turske dominacije u 16-17. veku, dok etnološka zbirka prikazuje predmete materijalne kulture i duhovne običaje vezane za narode koji žive na ovom prostoru. U raznovrsnosti muzejskog materijala, ističe se oprema turskog ratnika. U postavci odeljenja za istoriju umetnosti izloženi su komadi nameštaja i predmeti bidermajer stila. Kolekciju čine i portreti Uroša Predića i Paje Jovanovića iz 19. i prve polovine 20. veka, dela likovne grupe Pančevo 5 i savremena dela pančevačkih slikara druge polovine 20. veka.

Paja Jovanović “Seoba Srba”

Šid

Galerija slika Sava Šumanović

Međunarodni dan muzeja biće obeležen kustoskom pričom o jednoj slici Save Šumanovića – slici Model u ateljeu na kojoj je umetnik predstavio smisao svog života jezikom kojim on komunicira sa svetom. Namera Galerije je da posetiocima skrene pažnju da, gledajući jedno umetničko delo, mogu na njemu da vide ne samo ono što je naslikano i očigledno, nego da ono može da sadrži i neke dublje poruke koje nam umetnik šalje.

Takođe, kustosi galerije će odabrati još nekoliko slika i nakon priče o slici Model u ateljeu zamoliti posetioce da oni da budu kustosi i pokušaju da nam otkriju neka dublja značenja koja kriju odabrana  dela.

Trenutna stalna postavka broji 102 slike. U prvoj izložbenoj prostoriji posetioci mogu da vide sedam slika koje je Šumanović doneo sa sobom u Šid prilikom povratka iz Pariza 1930.godine, tri skice za njegovu čuvenu sliku Pijani brod, kao i šest slika sa motivima iz Pariza i njegove okoline koje je, po donetim skicama, preneo na platno u Šidu. Takođe, u ovoj prostoriji se nalazi i replika stuba iz kafane Kupola u Parizu, koji je oslikao Šumanović. U ostalim izložbenim prostorijama izložene su slike iz šidskog perioda – pejzaži, aktovi, žanr scene…

Sombor

Galerija Milan Konjović

Na spratu galerije publika može pogledati stalnu retrospektivnu izložbu pod nazivom Stepenice ka nebu. U postavci ove retrospektivne izložbe izloženo je 61 delo Milana Konjovića koja predstavljaju izuzetnu slikarsku i umetničku vertikalu umetnika kroz sve razvojne faze, od 1913. do 1990. godine.

U okviru manifestacije Galerija planira izložbu slika Tihovanje, na kojoj će biti izloženo 13 dela iz poznog perioda takozvane „vizantijske faze“, koja su nastala u razdoblju od 1985. do 1990. godine. U ovom poznom kontemplativnom periodu, fasciniran srednjovekovnim vizantijskim slikarstvom, i pikturalnom bogatstvu kao i savršenstvu vizantijske ikone, Konjović je svoje divljenje pretvorio u novi stvaralački izazov. Vizantijsko slikarstvo, strogih pravila i principa transponovao je u svoj autentični ekspresionistički izraz.

Milan Konjović “Dva ratnika na konju”

Bor

Muzej rudarstva i metalurgije 

Stalna postavka Muzeja kreirana je sa ciljem prezentovanja razvoja rudarstva i metalurgije na širem području Timočkog eruptivnog basena i Srbije. Narativ izložbe objašnjava korene rudarstva i kontinuitet u višemilenijumskim vremenskim okvirima. Pored  eksploatacije rudišta, na stalnoj postavci posetioci  mogu upoznati sekundarni vid rudarenja –  isparanja zlata na rekama i potocima na ovim prostorima od perioda antike do 20. veka.

U utorak, 16. maja u 18:00, biće održana prezentacija na temu Očuvanje životne sredine u Boru i okolini u saradnji sa udruženjem Mladi istraživači Bora.

Ispiranje zlata

Kragujevac

Spomen-park Kragujevački oktobar

U okviru manifestacije biće otvorena izložba Beta Vukanović. Klasik moderne. Beta Vukanović (rođ. Babette Bachmayer, 1872–1972), slikarka, likovna pedagoškinja i karikaturistkinja je delovala na srpskoj/jugoslovenskoj umetničkoj sceni više od pet decenija. Tokom dugog trajanja profesionalne karijere, ostvarila je obiman slikarski opus koji počiva na tematskoj raznovrsnosti i likovnom izrazu koji se kretao između tradicionalnog i modernog.

Izložba obuhvata radove Bete Vukanović koji se čuvaju u kolekciji Muzeja grada Beograda, u Legatu Bete Vukanović. Oni svedoče o stvaralaštvu ove umetnice kroz vreme, od ranih minhenskih portreta s kraja XIX do poznih ulja na platnu iz sedme decenije XX veka, ukazujući na tematski pluralizam slikarkinog opusa i njenu pripadnost intimnom svetu klasične moderne.

Beta Vukanović “Domaćica”

Niš

Naučno-tehnološki park Niš

Tokom trajanja manifestacije biće otvorena izložba Zavodi RR – EI – Koreni naprednih tehnologija predstavlja prvu postavku i kao takva jedinstvena je u našoj zemlji. Izložbu prate panoi sa tekstovima i autentičnim fotografijama iz zlatnog perioda Elektronske industrije. Na jednom delu eksponata posetioci mogu da vide i dožive video i zvučne efekte perioda u kome su eksponati nastali. U Muzeju se nalaze isključivo eksponati proizvedeni u Zavodu RR i Elektronskoj industriji od 1948. Godine. Najstariji eksponat predstavlja rentgenska cev, a postavku upotpunjuju brojni proizvodi iz asortimana široke potrošnje: televizori, radio aparati, kućni računari…