Šetnje i izleti na 18. Beogradskoj internacionalnoj nedelji arhitekture

Na ovogodišnjem, 18. izdanju Beogradske internacionalne nedelje arhitekture – BINA 2023 koje se održava od 11. maja do 17. juna u organizaciji Društva arhitekata Beograda i Kulturnog centra Beograda, biće organizovane brojne šetnje i izleti na atraktivnim arhitektonskim, spomeničkim i urbanim lokacijama.

Ove godine, tri nedeljne šetnje posvećene su velikanima arhitekture iste generacije, pun vek nakon njihovog rođenja. Iako su stvarali u istom periodu, različitost njihovih karaktera je iznedrila drugačiji arhitektonski jezik realizovanih dela.

U nedelju 14. maja na programu je prva šetnja “Arhitektura Mihajla Mitrovića” na koju vodi Dragana Mecanov. Ovogodišnja BINA šetnja posvećena velikanu naše arhitekture, pomenuće mnoge aspekte autorove bogate ličnosti, a učesnicima će biti prikazano nekoliko reprezentativnih primera njegove arhitekture, kao što su poslovno-stambena zgrada Geneks, Crkva Svetog Vasilija Ostroškog i brojne stambene zgrade.

Genex, foto: arh.Jelena i Boris Vatovec

U nedelju 21. maja biće organizovana šetnja “Bogdan Bogdanović – arhitektura i sećanje: Jevrejsko groblje u Beogradu” uz stručno vođenje Milice Rožman i dr Davora Stipića. Ova šetnja ima za cilj da posetioce upozna s spomeničkim celinama na groblju, kroz koje ćemo sagledati kontekste kako se groblje razvijalo, potom i transformacije kroz koje je groblje prolazilo od svog formiranja do danas, i na kraju društveno-političke promene kroz koje je prolazila zajednica. Poslednju celinu čine Spomenik palim borcima iz Prvog svetskog rata i Spomenik žrtvama Holokausta – delo arhitekte Bogdana Bogdanovića.

“Odgonetanje zagonetke – tragom arhitekture Alekseja Brkića” naziv je šetnje zakazane za nedelju 28. maj na koju će zainteresovane voditi Ljiljana Abramović. Trasa šetnje mapira najznačajnija arhitektonska ostvarenja Alekseja Brkića i obuhvata radijus od Terazija i Bulevara kralja Aleksandra, preko Slavije do Kalenić pijace. Potom trasa vodi u Zemun, do OŠ „Lazar Savatić“ (1960-1962) na Keju oslobođenja. Arhitekta Danilo Dangubić govoriće o svom iskustvu prilikom adaptacije ovog objekta kao i o Brkiću kao autoru objekta.

Zgrada Socijalnog osiguranja, foto: Lj. Miletić Abramović

U petak 2. juna na programu je obilazak Francuske ambasade i Spomenika zahvalnosti Francuskoj uz stručno vođenje Bojane Ibrajter Gazibare iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograda. Spomenik zahvalnosti Francuskoj, rad Ivana Meštrovića, na kraju glavne aleje Kalemegdanskog parka, svojom karakterističnom koncepcijom, ekspresijom i simbolikom, zauzima značajno mesto u razvoju javnih spomenika u Srbiji. Zgrada Francuske ambasade u Beogradu sagrađena je 1927–28. godine prema projektu francuskog arhitekte Rože-Anrija Ekspera u art deco stilu.

Tradicionalni BINA izlet će nas ove godine odvesti u Valjevo, u nedelju 4. juna. Tokom izleta koji vode Jasna Aleksić i Jovan Jovanović (DAV), Zoran Abadić i Goran Anđelković, planiran je prijem u Društvu arhitekata Valjeva i obilazak Gradskog trga, Stare gradske čaršija Tešnjar i Muselimovog konaka, Doma kulture Valjevo, Valjevske gimnazije, objekata socijalnog stanovanja, Aneksa Valjevske banke, Zgrade Privrednog suda i platoa sa Spomenikom Proti Mateji Nenadoviću, objekta nekadašnje Hipotekarne banke, niza novih stambeno-poslovnih objekata gradskog centra  i prirodne celine reke Gradac.

Za četvrtak 8. jun u 19 časova zakazano je otvaranje izložbe “Arhitektura.Skupltura.Sećanje. Umetnost spomenika Jugoslavije 1945-1991.”  u Knez Mihailovoj ulici, ispred Kulturnog centra Beograda, uz stručno vođenje autora izložbe Boštjana Bugariča, Maje Ivanič, Špele Kuhar i Jelice Jovanović. Ovom izložbom i njenim gostovanjem u svim bivšim jugoslovenskim republikama i inostranstvu autori žele da što više ljudi upoznaju s izuzetnim kvalitetima arhitekture jugoslovenskih spomenika i skrenu pažnju na njihov kulturni i kontemplativni značaj.

Prateći izlet pod nazivom “Putevima Revolucije: spomenici NOB-a u Srbiji danas” na programu je u subotu, 10. juna, uz stručno vođenje Jelice Jovanović (Dokomomo Srbija). Šetnja nas vodi u razne urbane i ruralne kontekste: Spomen-park Kragujevački oktobar u Šumaricama u Kragujevcu, Spomen-park Popinu, Memorijalni park Slobodište u Kruševcu, Spomen-park Bubanj u Nišu, Spomen-park Revolucije u Leskovcu i Spomenik palim borcima Revolucije u Vlasotincu. Šetajući kroz neke od najpoznatijih i najlepših spomeničkih kompleksa u Srbiji razgovaraće se o njihovom nastanku, autorima, kontekstima u kojima nastaju, doživljavaju propadanje, te ponovnu savremenu slavu.

Izložba i šetnja Spomenici Popina Štulac, foto: Roberto Conte

*naslovna fotografija: Snežana Negovanović